Batavia
Kees Nieuwenhuijzen2001 Oost

Informatie

Het kunstwerk voor het complex aan de Panamalaan is het resultaat van de bijzondere samenwerking tussen dichter Gerrit Kouwenaar (1923) en grafisch vormgever Kees Nieuwenhuijzen.

Het was niet de eerste keer dat de twee een samenwerkingsverband aangingen. In 1996 had Nieuwenhuijzen enkele gedichten van Kouwenaar vormgegeven voor een tentoonstelling in het Stedelijk Museum. Geïnspireerd door de wijze waarop Nieuwenhuijzen toen gedichten op museumwanden had geplaatst, ontstond nu het idee een gedicht te plaatsen op een buitengevel. Kouwenaar schreef het gedicht speciaal voor deze locatie. In zijn gedicht laat Kouwenaar de geest van het gebouw Batavia aan het woord:

“Ik lig als een schip op de rede
van een stad die eeuwen bestaat
ik ben vastgelegd aan een heden
maar draag een verleden naam
ik huis hier tussen mijn muren
zoals mensen binnen hun huid
ruimte kijkt uit door mijn ramen
ik ben voor de mensen gebouwd.”

Nieuwenhuijzen geeft vorm aan de zinnen door haar letters uit te sparen uit het baksteen. Zwarte schaduwen geven op hun beurt helderheid aan de woorden. Het gedicht maakt samen met de gevelgedichten in de Dapperstraat (Domweg gelukkig in de Dapperstraat) en de Nieuwe Westerdokstraat (Niet met de deuren slaan) onderdeel uit van een dichtersproject waar de relatie tussen dichtkunst en architectuur wordt aangegaan.

Batavia

Batavia ligt op het Borneo-eiland op de hoek van de Panamalaan en de Borneolaan. Evenwijdig met het hoefijzervormige gebouw loopt de spoorlijn. In het 16-meter-diepe bouwblok zijn woningen (19 luxe appartementen en 48 sociale huurwoningen) ontworpen langs een middencorridor met aan de bezonde kant serres die geheel afsluitbaar zijn. Op die manier wordt flexibel gebruik van de woonruimte gestimuleerd. In de winter kan de serre bij de woonruimte worden betrokken. Zomers doet de serre dienst als balkon. In het complex bevinden zich ook bedrijfsruimtes en een parkeergarage.

Het materiaalgebruik van het gebouw is bijzonder. De buitenschil is uitgevoerd in donker metselwerk en de binnenschil is van gekleurd Western Red Cedar. Het complex werd in 2000 opgeleverd door de Architecten Cie (Frits van Dongen), Amsterdam.

 

Over Kees Nieuwenhuijzen

(Nederland)
1933

Prijzen/nominaties
1992 H.N. Werkmanprijs, 25 jaar vormgeving Raster

Publicaties
‘Over, smaak, mode en letterbeelden – Gesprek met Kees Nieuwenhuijzen’, Raster, vol. 113 (2006), p.184